"Ta muốn lòng nhân chứ đâu cần lễ tế.”

Thứ Sáu Tuần 13 TN2

Viết bởi LM. Anthony Đinh Minh Tiên, OP

Bài đọc: Amo 8:4-6, 9-12; Mt 9:9-13.

1/ Bài đọc I: 4 Hãy nghe đây, hỡi những ai đàn áp người cùng khổ và tiêu diệt kẻ nghèo hèn trong xứ. 5 Các ngươi thầm nghĩ: "Bao giờ ngày mồng một qua đi, cho ta còn bán lúa;
bao giờ mới hết ngày sa-bát, để ta bày thóc ra?
Ta sẽ làm cho cái đấu nhỏ lại, cho quả cân nặng thêm;
Ta sẽ làm lệch cán cân để đánh lừa thiên hạ.

6 Ta sẽ lấy tiền bạc mua đứa cơ bần,
đem đôi dép đổi lấy tên cùng khổ;
cả lúa nát gạo mục, ta cũng đem ra bán."

9 Trong ngày ấy, - sấm ngôn của ĐỨC CHÚA là Chúa Thượng -,
Ta sẽ truyền cho mặt trời lặn giữa trưa,
và khiến cho mặt đất tối sầm giữa lúc ngày đang sáng.

10 Ta sẽ biến lễ lạt của các ngươi thành tang tóc,
mọi bài hát của các ngươi thành những khúc ai ca;
Ta sẽ bắt mọi người phải quấn vải thô
và mọi mái đầu đều phải cạo trọc.
Ta sẽ làm cho đất này chịu tang
như người ta chịu tang đứa con một
và kết cục của nó như một ngày cay đắng.
Đói khát lời Chúa

11 Đây sắp đến những ngày
- sấm ngôn của ĐỨC CHÚA là Chúa Thượng -
Ta sẽ gieo nạn đói trên xứ này,
không phải đói bánh ăn, cũng không phải khát nước uống,
mà là đói khát được nghe lời ĐỨC CHÚA.

12 Chúng sẽ thất thểu từ biển này qua biển nọ,
từ phương bắc đến phương đông,
chúng sẽ lang thang để kiếm tìm lời ĐỨC CHÚA
mà không gặp được.

2/ Phúc Âm: 9 Bỏ nơi ấy, Đức Giêsu đi ngang qua trạm thu thuế, thì thấy một người tên là Mát-thêu đang ngồi tại trạm. Người bảo ông: "Anh hãy theo tôi!" Ông đứng dậy đi theo Người.

10 Khi Đức Giê-su đang dùng bữa tại nhà ông ấy, có nhiều người thu thuế và tội lỗi kéo đến, cùng ăn với Người và các môn đệ.

11 Thấy vậy, những người Pha-ri-sêu nói với các môn đệ Người rằng: "Sao Thầy các anh lại ăn uống với bọn thu thuế, và quân tội lỗi như vậy?"

12 Nghe thấy thế, Đức Giê-su nói: "Người khoẻ mạnh không cần thầy thuốc, người đau ốm mới cần.

13 Hãy về học cho biết ý nghĩa của câu này: "Ta muốn lòng nhân chứ đâu cần lễ tế. Vì tôi không đến để kêu gọi người công chính, mà để kêu gọi người tội lỗi."

GIỚI THIỆU CHỦ ĐỀ: "Ta muốn lòng nhân chứ đâu cần lễ tế.”

Nhiều tín hữu cho việc giữ đạo chỉ giới hạn trong việc đi lễ mỗi tuần. Ra khỏi nhà thờ là họ trở về với cuộc sống trần tục, và phải bon chen tranh giành để kiếm sống mà không cần biết đến ai cả. Họ không biết rằng có một sự liên tục giữa những gì họ cử hành trong nhà thờ và những gì họ sống giữa đời. Họ phải tìm cơ hội để thi hành những gì Lời Chúa dạy trong nhà thờ: đem Tin Mừng đến cho muôn người, và phục vụ tất cả những ai đang cần đến sự chăm sóc của họ.

Các bài đọc hôm nay muốn nhấn mạnh đến việc con người phải giũ bỏ sự thờ phượng Thiên Chúa hời hợt bên ngoài để mặc lấy sự hoán cải tâm hồn bên trong. Trong bài đọc I, ngôn sứ Amos tố cáo con cái lối sống vụ hình thức của con cái Israel. Họ tuy giữ ngày Sabbath bên ngoài; nhưng bên trong chỉ mong ngày đó qua sớm để họ còn tiếp tục làm giàu bằng việc đối xử bất công với người nghèo. Ngôn sứ Amos nhắc nhở họ, điều quan trọng là họ phải biết đói khát Lời Chúa và sống công chính, chứ không phải chỉ miễn cưỡng giữ Luật trong khi tâm trí bày vẽ bao nhiêu cách thức để bóc lột dân nghèo. Trong Phúc Âm, những người Biệt Phái đánh giá Chúa Giêsu qua hành động bên ngoài, khi Ngài ngồi ăn với những người thu thuế và các kẻ tội lỗi. Chúa Giêsu nhắc nhở họ điều làm đẹp lòng Thiên Chúa là lòng yêu thương tha nhân; chứ không phải chỉ chú trọng đến việc giữ Luật cách hời hợt bên ngoài.

KHAI TRIỂN BÀI ĐỌC:

1/ Bài đọc I: Ta sẽ gieo nạn đói trên xứ này, không phải đói bánh ăn, cũng không phải khát nước uống, mà là đói khát được nghe lời Đức Chúa.

1.1/ Nếu tội nhân không hoán cải, họ sẽ phải lãnh nhận hình phạt tương xứng.

Ngôn sứ Amos tố cáo hai tội chính con cái Israel đã xúc phạm đến Đức Chúa.

(1) Bất kính trong khi thờ phượng: Họ tham dự phụng vụ cách miễn cưỡng, trong khi thân xác họ ở trước tôn nhan Thiên Chúa; nhưng tâm hồn chu du mọi nơi. Họ nghĩ đến những việc sắp làm để kiếm tiền, và mong ngày Sabbath chóng qua để họ làm chuyện đó. Họ tin Thiên Chúa bằng môi miệng, và nghĩ họ chỉ cần giữ qua loa những lễ nghi bên ngoài là đủ đẹp lòng Ngài; chứ họ không bao giờ nghĩ đến họ phải hoán cải và thay đổi lối sông bất công với tha nhân. Điều này chứng minh họ chỉ thờ phượng Thiên Chúa bên ngoài, còn tâm hồn họ xa Ngài vạn dặm. Họ không kể chi đến việc tuân giữ Lề Luật “mến Chúa, yêu người” của Ngài.

(2) Lỗi đức công bằng: Họ sáng chế ra những cách để làm giàu và đối xử bất công với những người nghèo hèn khốn khổ như:

- Buôn bán điêu ngoa: Họ “làm cho cái đấu nhỏ lại, cho quả cân nặng thêm, làm lệch cán cân để đánh lừa thiên hạ.” Cái đấu có thể làm nhỏ lại bằng cách bóp méo, quả cân có thể nặng thêm bằng cách hàn thêm chì dưới đáy, cán cân cũng có thể làm lệch bằng cách sửa lại vị trí thăng bằng. Nói tóm, họ có cả trăm cách để thu nhập của cải về cho họ mà không cần để ý đến tình trạng bi đát của người mua là mẹ góa con côi hay kẻ nghèo khổ cơ bần.

- Coi trọng tiền bạc hơn nhân phẩm: Họ dùng “tiền bạc mua đứa cơ bần, đem đôi dép đổi lấy tên cùng khổ.” Khi con nợ không có tiền trả, họ xiết nợ bằng cách bắt con nợ phải làm nô lệ cho họ.

- Lường gạt: Để lường gạt người mua, họ có thể để trong thùng chứa những lúa gạo tốt bên trên trên, trong khi bên dưới toàn lúa nát gạo mục.

Cả hai tội đều xúc phạm đến Thiên Chúa vì những gì họ làm cho tha nhân là họ làm cho chính Ngài.

(2) Hình phạt tương xứng: Hình phạt xảy ra cách bất ngờ và họ sẽ trở tay không kịp vì Đức Chúa sẽ làm cho “mặt trời lặn giữa trưa, và khiến cho mặt đất tối sầm giữa lúc ngày đang sáng.” Những lễ hội và ngày vui của họ sẽ trở thành u sầu tang tóc. Khi chứng kiến tai ương xảy ra, mọi người phải tỏ lòng ăn năn thống hối bằng việc “phải quấn vải thô và mọi mái đầu đều phải cạo trọc.”

1.2/ Đói khát lời Chúa: Con người thường có khuynh hướng sợ đói khát về thể xác, nhưng rất ít khi chịu suy nghĩ tới sự đói khát tâm linh. Xét về thiệt hại, đói khát tâm linh thiệt hại hơn nhiều vì nó làm cho con người sống vất vưởng, sống không mục đích, và nhất là làm cho con người phải chết đời đời. Ngôn sứ Amos tiên đoán: “Đây sắp đến những ngày - sấm ngôn của Đức Chúa là Chúa Thượng - Ta sẽ gieo nạn đói trên xứ này, không phải đói bánh ăn, cũng không phải khát nước uống, mà là đói khát được nghe lời Đức Chúa.” Con cái Israel được nghe Lời Chúa qua các ngôn sứ, vắng bóng ngôn sứ họ sẽ không đượa nghe Lời Chúa. Lịch sử Cựu Ước chứng minh sự ứng nghiệm của lời tiên tri này; vì sau thời của ngôn sứ Malachi (5th BC), cả gần 500 năm, con cái Israel không còn thấy bóng dáng của một ngôn sứ nào trên đất nước của họ. Nếu khi còn ngôn sứ mà đời sống tâm linh của con cái Israel còn tệ hại như thế, khi vắng bóng ngôn sứ, đời sống tâm linh của các thế hệ tương lai còn bết bát tới chừng nào!

2/ Phúc Âm: "Người khoẻ mạnh không cần thầy thuốc, người đau ốm mới cần.”

2.1/ Phản ứng của những người biệt phái: Đối với họ, những người thu thuế như Matthew được coi như những người tội lỗi công khai như gái điếm, vì tiếp tay với thế lực nước ngoài để bóc lột anh em mình. Vì thế, khi thấy Chúa Giêsu ngồi đồng bàn với Matthew và các bạn đồng nghiệp của ông, những người Pharisees nói với các môn đệ Người rằng: "Sao Thầy các anh lại ăn uống với bọn thu thuế, và quân tội lỗi như vậy?" Xét về phương diện con người, họ có lý do để phê bình Chúa Giêsu, vì như các cha mẹ Việt Nam vẫn khuyên con “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.” Nhưng nhận xét này không thể áp dụng cho những người dày dạn kinh nghiệm, bậc quân tử, và nhất là Chúa Giêsu.

2.2/ Phản ứng của Chúa Giêsu: Ngài trả lời họ: "Người khoẻ mạnh không cần thầy thuốc, người đau ốm mới cần.” Xét về phương diện thể lý, nếu một bác sĩ sợ bị nhiễm trùng từ bệnh nhân, ông sẽ không muốn gần con bệnh để chữa lành cho họ. Chúa Giêsu ví mình như người chữa bệnh tâm hồn, tuy Ngài ghê tởm tội lội; nhưng Ngài phải gần gũi tội nhân để tìm cách đưa họ trở về.

Chúa Giêsu mời gọi họ xét mình hai điều: Thứ nhất, Thiên Chúa yêu mến những ai có lòng thương xót hơn là lễ tế họ dâng; vì lễ tế chỉ là xác những con vật vô hồn; nhưng lòng thương xót mang về cho Thiên Chúa những con cái của Ngài. Thứ hai, nếu những người biệt phái chịu xét mình cẩn thận, họ cũng là những người cần đến lòng thương xót của Thiên Chúa. Chỉ vì kiêu ngạo và tự cho mình là công chính nên họ không cảm thấy mình có tội; và như thế, họ sẽ không được hưởng lòng thương xót của Ngài.

ÁP DỤNG TRONG CUỘC SỐNG:

- Chúng ta không thể sống đạo bằng cách chỉ tham dự cách hời hợt những lễ nghi bên ngoài bên ngoài, nhưng phải thực sự hoán cải tâm hồn, biểu lộ qua cuộc sống công bằng và yêu thương.

- Chúng ta đừng đánh giá tha nhân qua chức vụ hay những hành động bên ngoài; nhưng qua những ước mong được học biết sự thật và hoán cải để sống cuộc đời tốt đẹp hơn.