5- Khoảnh khắc tâm tính xốc nổi không chuyên

ZHANG ZI WEN 99 Khoảnh Khắc Đời Người Dịch Giả: Nguyễn An

° Ngọn gió thế tục thổi không ngã bạn, những cám dỗ mới lạ không thu hút được bạn, thậm chí bạn cam chịu vắng vẻ, chịu đựng mười năm giá lạnh ngoài song cửa. Như thế thì phỏng có việc gì không thành?

Bạn đang thuộc độ tuổi làm cho người ta hâm mộ, như thế thì tuổi trẻ bắt tay hành động như một cơn gió, đầu óc nhạy cảm, cầm chiếc máy trò chơi điện tử trong tay, chẳng mấy chốc đã biết chơi “qua chín cửa ải” đạt được mười vạn điểm. Song bạn cũng đang ở vào lúc tâm tình xốc nổi. Bạn đang đứng trước một thế giới xa lạ, khắp nơi chỗ nào cũng đều tràn ngập những điều mê hoặc mới mẻ. Tâm sự của bạn mênh mông, tràn cung mây, lại lừng chừng không có chủ kiến. ở khắp nơi bạn đều muốn gánh vác công việc chuyên môn, nhưng lại không đi sâu nghiên cứu, lăn lộn mất mấy năm khắp nơi đều chẳng nên cơm cháo gì, không có một thứ gì tinh túy, trên thực tế là không có năng lực một mặt nào. Đứng chỗ này thấy chỗ kia hơn, khi đến chỗ kia bạn lại buồn phiền hối hận.

Đây có lẽ là một quá trình tâm lý bình thường của lớp trẻ muốn tìm tòi và phấn đấu có triển vọng. Anh ta có thể trong quá trình tìm tòi, cuối cùng tìm thấy một con đường hạnh phúc, con đường thành công. Trên đời có nhiều người đều từng trải qua một giai đoạn như thế.

Nhưng cũng có không ít người nhìn lại những năm tháng lòng dạ không chuyên, xốc nổi coi thường, va chạm khắp bốn phương, không tránh khỏi nẩy sinh những điều đáng tiếc sâu sắc, cuối cùng đã lãng phí nhiều thời gian tốt đẹp, đi qua những chặng đường uốn khúc quanh co. Giá như lúc ban đầu chọn đúng đường đi, chuyên tâm dốc chí, chăm chỉ cố gắng thì đến nay có thể đã có thành tích rất to lớn.

Xe trước đổ, xe sau lấy đó làm răn. Một người say sưa với lợi lộc trước mắt, tâm tính xốc nổi, không thể hưởng thụ cuộc đời chân chính, cũng càng không thể đạt được thành tựu trong bất cứ sự nghiệp nào.

Bạn muốn thật sự đạt được thành tựu trong một sự nghiệp, trước hết cần phải loại bỏ mọi cản trở và phải kiên trì làm đến cùng. Điều cấm kỵ nhất để có thành tựu sự nghiệp là tâm tính xốc nổi, đứng ngồi không yên.

Người xưa có câu: Gỗ mục không siêng đục cũng không đứt, vàng đá năng đục đẽo cũng chạm trổ nên. Người có tâm tính xốc nổi, thuộc loại người hoặc là lang thang, vô công rồi nghề hoặc muốn chấm mút tất cả, bận rộn mà chẳng ra đâu, tất tưởi mà không chuyên. Kết quả là trống rỗng không có việc gì thành. Ngược lại, người miệt mài bền chí nhận rõ một con đường thích hợp với mình, lòng dạ không rẽ ngang, bạn có thể loại trừ tất cả mọi cản trở bạn đi theo con đường này, với ý tưởng “không đến Trường Thành không phải là hảo hán, không đến Hoàng Hà tim không ngừng đập”. Ngọn gió thế tục thổi không ngã bạn, những cám dỗ mới lạ không thu hút được bạn, thậm chí bạn cam chịu vắng vẻ, chịu đựng mười năm giá lạnh ngoài song cửa. Có thể người khác đều nói bạn là “thằng ngốc”, nói bạn là ngây ngô, nói bạn là không thức thời, đối với điều đó bạn cười cho qua chuyện, thậm chí phải trả giá to lớn sinh mệnh của bạn cũng không hề luyến tiếc. Như thế thì phỏng có việc gì không thành?

Ông Phạm Văn Lan đã dùng câu: “Ghế gỗ ngồi tựa mười năm lạnh, Văn chương không viết một câu tồi” làm cách ngôn trị học của ông. Trước tác “Trung Quốc thông sử” đồ sộ, rực sáng của ông, việc tạo dựng trên hàng loạt tính quyền uy trong lĩnh vực lịch sử Trung Quốc của ông, chính là sự kết tinh của tinh thần ghế gỗ giá lạnh này. Bạn có thể ngồi trên chiếc ghế gỗ lạnh giá trong mười năm như ông được không?

Trong lịch sử loài người, mỗi một kiệt tác văn hóa bất hủ đều là do các bậc có danh tiếng đã từng dốc hết tâm trí hàng chục năm, hàng mấy chục năm miệt mài xây dựng nên.

“Xã hội cổ đại”, Morgan trải qua 40 năm nghiên cứu viết nên.

“Nguồn gốc các loài”, Darwin qua 22 năm viết nên.

“Tư bản luận”, Marx trải qua 40 năm viết thành.

“Côn trùng học”, Fabun phải mất 30 năm để viết.

“Bản thảo cương mục”, Lý Thời Trân phải mất 30 năm để hoàn thành.

“Hồng Lâu Mộng”, Tào Tuyết Cần phải đọc đi đọc lại mười năm, cắt giảm bổ sung 5 lần.

...........

Bạn có thể không dám tham vọng tạo dựng nên những kiệt tác hùng vĩ đồ sộ như thế, nhưng bất kể bạn có lý tưởng cao xa, ý chí mạnh mẽ đến đâu, mong muốn đạt được thành tựu trong sự nghiệp nào đó, bạn đều không thể có tâm tính xốc nổi, không thể do dự lưỡng lự, phải bình tĩnh và ngồi xuống có thể nán chịu vắng vẻ.

Nếu bạn ý chí không đặt ở học vấn văn hóa, mà lại đặt ở thực nghiệp, ở chỗ lập nên một xí nghiệp có tiếng tăm, dấn thân vào hàng ngũ những người tài cán giỏi giang, dấn thân vào hàng ngũ những cự phú, bạn cũng không thể nôn nóng, càng không thể “đứng núi này trông núi nọ”. Bạn vừa phải sôi nổi bước vào xã hội, phát hiện thời cơ, phát hiện điểm đột phá của thành công, lại phải có đầu óc bình tĩnh, có tinh thần chịu khó chịu khổ bằng lòng đứng sau hàng vạn người, dốc lòng với chí hướng của mình, theo đuổi đến cùng mới có khả năng thành công.

Một trong sáu cự phú của Đài Loan, ông Từ Hữu Tường lấy 4 chữ “Thành, Cần, Phác, Thận” viết thành cách ngôn đặt bên mình.

Thành, chính là “thẳng thắn nhiệt tình, kiên định lòng tin, phát huy tinh thần đoàn kết hợp tác”.

Cần, chính là “thức khuya dậy sớm, vắt óc nặn trán tiến hành công việc có kế hoạch, có hiệu suất”.

Phác, chính là “giản dị chất phác, bình yên ổn thỏa, chấp hành nhiệm vụ một cách thực sự cầu thị”.

Thận, chính là “cẩn thận chính xác, tỉ mỉ cặn kẽ, chú ý sự an toàn của nhân viên và vật chất”.

Ông ta một đời không hút thuốc lá, không uống rượu, không đánh bài, đem toàn bộ tinh lực vào sự nghiệp cho nên đã giành được thành công

to lớn.

Vua “dương sâm hoàn” nổi tiếng thế giới Trang Vĩnh Cánh (ZHANG YONG JING), trước khi sáng nghiệp đã từng trồng rau ở ngoại ô Hồng Kông, làm công nhân vận chuyển ở xưởng dệt lụa, đào đất, khuân vác xi măng, buộc cốt thép trên công trường xây dựng... làm đủ mọi việc nặng nề, việc bẩn. Về sau có người giới thiệu đến làm thuê cho một cửa hàng dược. Chính khi làm những công việc bị người ta thường cho là ti tiện này thì ông lại vui vẻ hồ hởi, chuyên tâm dốc chí, làm việc gì giỏi việc đó, về sau cuối cùng đem toàn tâm trí và sức lực vào việc buôn bán ở cửa hàng thuốc, làm quen với khách hàng bốn phương tìm hiểu các loại giá cả thị trường, đã tích lũy được kinh nghiệm phong phú, cuối cùng lấy thuốc làm cơ hội bước vào hàng ngũ những người mạnh ở Hồng Kông, trở thành tỷ phú.

Các ví dụ minh chứng không sao kể hết. Tóm lại là tất cả mọi thành công về học vấn và thực nghiệp đều thuộc về những ai tâm tính một lòng, chăm chỉ cố gắng, tinh thông. Còn tất cả những ai tâm tính xốc nổi nóng vội thì không bao giờ có thể có triển vọng được.

Nếu như con hoẵng chạy như bay, ngựa cũng đuổi không kịp, thì nó sở dĩ thường bị bắt chỉ vì nó lúc nào cũng bận lòng quay đầu lại nhìn quanh. Hai mùa hạ và đông không thể đồng thời hình thành, cỏ dại và cây trồng không thể cùng lớn lên rừng cây hoa trái xum xuê phải lớn lên từ mầm non, người tâm tính nôn nóng tư tưởng không nhất quán khó mà thành công sự nghiệp, đây đều là quy luật của tự nhiên.

Bạn hiểu được lý lẽ dốc lòng theo đuổi chí hướng của mình, biết được hai sự vật mâu thuẫn đối lập nhau không thể đồng thời phát triển lớn mạnh, cho nên khi hoạch định sự nghiệp phải chọn lựa một cách quả quyết, một khi nhận đúng con đường thích hợp, bạn sẽ một lòng một dạ theo, không nên quay đầu trở lại. Khổng Khưu, Mặc Trác và Ninh Việt đều là bậc sĩ phu áo vải, họ đã nhận định đạo thuật của các bậc Tiên vương cao hơn tất cả, cho nên ngày đêm học tập nghiên cứu, cần mẫn không mệt mỏi. Nghe nói Khổng Khưu và Mặc Trác ban ngày đọc kinh điển chăm chú nghiền ngẫm, tâm thần tập trung đến nỗi ban đêm nằm mơ thấy gặp Văn vương, Chu Công xin các ngài chỉ bảo. Dốc lòng theo đuổi chí của mình đến mức độ tình sâu như thế thì còn việc gì không thành? Ninh Việt ngày đêm rèn luyện học nghiệp, nhẫn chịu vắng vẻ, từng chịu đựng 15 cái rét mà không một chút bận tâm, kết quả học nghiệp đại thành, Chu Uy Vương, vua nhà Tây Chu đều phải mời ông làm thầy.

Tinh thông mà thành thạo sẽ có quỷ thần chỉ bảo. Thật ra không phải có quỷ thần chỉ bảo mà chính là dốc lòng dốc chí, toàn tâm toàn ý tập luyện đạt đến mức tuyệt vời.

Nhưng mong bạn nhanh chóng khắc phục xốc nổi, dốc lòng vào sự nghiệp bạn đã chọn đúng, sau một thời gian bạn sẽ cảm thấy kỳ diệu đến khó tả, bạn sẽ giành được thành công to lớn.