Hỏi: là tín hữu Chúa Kitô, chúng ta có trách nhiệm về phần rỗi của người khác hay không?
Trả lời:
Chúa dựng lên con người để sống chung với người khác, trước hết là ở
trong một gia đình và sau đó trong một xã hội lớn hay nhỏ. Nghĩa là
không ai sống lẻ loi một mình trong một ốc đảo (oasis) không có ai ở
chung quanh mình. Vì thế người ta đã định nghĩa con người là một sinh
vật có xã hội tính.(man is a sociable being )
Là
người Việt Nam, trước kia từng chịu ảnh hưởng nặng nề của Nho giáo với
tam cương ngũ thường, là những nguyên tắc đạo đức căn bản để xây
dựng con người từ trong gia đình ra ngoài xã hội; với những bổn phận và
trách nhiệm đòi buộc mọi người phải sống và thi hành để xứng đáng là tín
đồ của Nho Đạo. Liên quan đến sự liên đới giữa người với người, không
ai được khuyến khich “ sống chết mặc bay” để chỉ biết ích kỷ nghĩ đến mình, lo cho mình và dửng dưng đối với người khác. .
Ngược
lại ngày nay, với văn hóa và văn minh Âu Mỹ , cá nhân chủ nghĩa (
individualism) lại được đặc biết đề cao và thực hành ở khắp nơi.Người
Việt chúng ta đang sống ở các nước Âu Mỹ cũng không khỏi chiu ảnh hưởng
của các trào lưu tục hóa ( vulgarism) cá nhân chủ nghĩa, tôn thờ vật
chất, tiên bạc và hư danh trần thế. Do đó, những giá trị tinh thần như
nhẫn nhục, chịu đựng, tha thứ, hy sinh, chung thủy, nhân nghĩa, vị tha,
danh thơm tiếng tốt của văn hóa Khổng Mạnh đã bị coi nhẹ, hay xem
thường khiến cho rất nhiều người không còn e sợ tai tiếng để dễ chấp
nhận những việc mà xưa kia không ai, hay rất ít người dám làm, như ly
dị, ngoại tình, con cái không vâng phục cha mẹ, người lớn dửng dưng
trước sự đau khổ hay tha hóa ( (moral deviation) của người khác.
Người Mỹ thường hay nói : “ Let me alone. None of your business
= Để mặc tôi. Không phải là việc của anh ( chi, ông, bà..). Đây là tiêu
biểu cho chủ nghĩa cá nhân, không muốn ai chỉ huy, hay can thiệp vào
đời tư của mình và mình cũng không muốn bận tâm gì đến người khác.
Trước
thực trạng trên đây, là người tín hữu Chúa Kitô, chúng ta không thể
sống như những người vô tín ngưỡng hay theo cá nhân chủ nghĩa và tục hóa
để chỉ biết sống cho mình và không muốn để ý đến người khác. Ngược
lại, đức bác ái Công Giáo dạy ta không những phải biết thông cảm, quan
tâm đến và nhât là yêu thương tha nhân như chính mình, dựa trên lời
Chúa Giêsu đã dạy các Tông Đồ trước khi Người bị trao nộp và thọ nạn
thập giá :
“ Thầy ban cho anh em một điều răn mới
Là anh em hãy thương yêu nhau
Như Thầy đã thương yêu anh em…” ( Ga 13 : 34)
Yêu
thương anh chị em như Chúa yêu thương chúng ta có nghĩa là mình muốn
điều gì tốt và hữu ích cho mình thì mình cũng phải mong muốn và làm điều
ấy cho người khác, không phân biệt giầu nghèo, địa vị xã hội, mầu da
tiếng nói, vì tất cả đều là con cái Thiên Chúa, là anh chị em với nhau
và đều được Chúa Kitô hiến mạng sống mình để cứu chuộc cho.
Cụ
thể, trong phạm vi gia đình, cha mẹ có trách nhiệm nuôi nấng và dạy dỗ
con cái không những về thể lý, về học vấn, và đặc biệt về mặt thiêng
liêng. Trong lãnh vực này cha mẹ có trách nhiệm rất lớn vì phần rỗi
của con cái tùy thuộc rất nhiều vào tinh thần trách nhiệm của Cha mẹ.
Thật
vậy, sau khi sinh con ra, cha mẹ phải sớm lo liệu cho con mình được
lãnh nhận bí tích rửa tội để cho con được tái sinh sớm trong sự sống mới
hầu có hy vọng được vào Nước Trời, như Chúa Giêsu đã nói với ông già
NI-Cô-Đê-MÔ xưa:
“Thật tôi bảo thật ông: không ai có thể vào Nước Thiên Chúa nếu không sinh ra bởi nước và Thần Khí.” (Ga 3 :5).
Sinh
ra bởi nước và Thần Khí có nghĩa là được tái sinh qua Phép Rửa để trở
nên tạo vật mới, được gọi Chúa là CHA và có hy vọng được vào Nước Trời
mai sau. Có hy vọng thôi chứ chưa hẳn là chắc chắn 100% vì còn tùy thuộc
vào thiện chí cúa trẻ em khi lớn lên thành người có đủ lý trí vá ý
chí tự do (Free will) để quyết định hướng đi cho đời mình về mọi phương
diện, nhất là về mặt thiêng liêng.
Ngày
nay, do ảnh hưởng của các chủ thuyết vô thần, duy vật chất vô luân, và
cá nhân chủ nghĩa đang lan tràn mạnh mẽ ở khắp nơi trên thế giới, đặc
biệt là ở Mỹ và Tây Âu, trong nhiều gia đình Công giáo đã xảy ra những
bất đồng giữa con cái và cha mẹ về niềm tin có Thiên Chúa. Có nhiều con
cái không muốn nghe cha mẹ dạy bảo phải siêng năng tham dự Thánh Lễ ngày
Chúa Nhật và học hỏi lời Chúa để biết sống Đạo cho có chiều sâu. Có gia
đình con cái còn chất vấn cha mẹ tại sao lại đem chúng đi rửa tội khi
còn bé mà không để chờ cho chúng lớn khôn để tự quyết định việc này. Tệ
hại hơn nữa là có những con cái tự ý gia nhập các giáo phái không hiệp
thông với Giáo Hội Công Giáo, hoặc sống như kẻ vô thần, mặc dù đã được
rửa tội khi còn bé. Lại nữa, nhiều con cái tự ý kết hôn với người không
Công giáo hoặc cứ sống chung vói bạn trai hoặc gái mà không kết hôn gì
cả.
Trước
những thực trạng đáng buồn này, dĩ nhiên không cha mẹ nào đồng ý,
nhưng cũng không thể ngăn cấm được tự do của con cái. Dầu vậy cha mẹ
vẫn có trách nhiệm phải nói cho con cái biết sự sai trái của chúng. Nếu
chúng không nghe thì mình hết trách nhiệm trước mặt Chúa. Ngược lại, nếu
không nói hay khuyên bảo con cái điều hay lẽ phải để chúng khỏi lún
sâu vào hố sai lầm, tội lỗi thì cha mẹ sẽ có lỗi về sự hư mất của con
cái mình, căn cứ vào lời Chúa phán qua miệng ngôn sứ Ê-dê-kiên sau đây:
“Phần ngươi, hỡi con người, Ta đã đặt ngươi làm người canh gác cho nhà Israel
Ngươi
sẽ nghe lời từ miệng Ta phán ra, rồi thay Ta báo cho chúng biết. Nếu Ta
phán với kẻ gian ác rằng: Hỡi tên gian ác, chắc chắn người phải chết,
mà ngươi không chịu nói để cảnh cáo nó từ bỏ con đường xấu xa, thì
chính kẻ gian ác ấy sẽ phải chết vì tội của nó, nhưng Ta sẽ đòi ngươi
đền nợ máu nó. Ngược lại, nếu ngươi đã cảnh báo kẻ gian ác phải từ bỏ
con đường của nó mà trở lại, nhưng nó không trở lại, thì nó sẽ phải chết
vì tội của nó; còn ngươi, ngươi sẽ cứu được mạng sống mình.” ( Ê-dê-kien 33: 7-9)
Lời
Chúa trên đây không những áp dụng cho cha mẹ, con cái và vợ chồng trong
gia đình mà còn áp dụng cho mọi tín hữu sống chung trong một Cộng
Đoàn, một giáo xứ hay một đoàn thể Công Giáo Tiến Hành, hay nơi làm việc
chung với người khác. Nghĩa là nếu biết ai làm điều sai trái về luân
lý, đạo đức và kỷ luật (Giáo Luật) của Giáo Hội, như khai gian để lấy vợ
hay chồng khác ( nói dối chưa hề kết hôn) mà mình biết rõ thì phải
khuyên bảo hay tố cáo cho giáo quyền nơi đương sự đang muốn kết hôn sai
trái với người khác. Hoặc có người đã ly dị nhưng chưa được tháo gỡ
hôn phôi cũ theo giáo luật mà lại sống chung với người khác như vợ
chồng, rồi vẫn đi lễ và rước Minh Thánh Chúa, thì người biết việc này
phải trình cho Cha Xứ hay Quản nhiệm Cộng Đoàn biết để ngăn cản và giúp
họ hợp thức hóa hôn phối trước khi tiếp tục xưng tội và rước Mình Thánh
Chúa.
Lại
nữa, nếu giáo dân biết có linh mục nào giảng dạy sai, như một linh mục
kia, ( theo lời kể của hai nhân chứng ) đến dâng lễ ở tư gia và đã mời
mọi người hiện diện lên rước Mình Thánh Chúa, không phân biệt họ có là
người Công Giáo và đang sống trong ơn phúc hay không ! vì linh mục này
nói : Chúa đã chết để tha thứ hết rồi, khỏi cần phải xưng tội nữa dù có
tội trọng.! Chưa hết, linh mục này còn chứng hôn cho một cặp vợ chồng
kía ngay trong nhà thương theo lời yêu cầu của người mẹ đang đau nặng
và muốn cho con gái được kết hôn trước khi nhắm mắt.Linh mục này đã
chứng hôn mà không cần biết tình trạng hôn phối của đôi vợ chồng kia
cũng như không cần biết đôi hôn phối đó có thuộc thẩm quyền mục vụ của
mình hay không.Sau nữa, linh mục này cũng không biết rằng mọi bí tích,
- trừ bí tích sức dầu bênh nhân và hòa giải- , đều không được phép cử
hành ở tư gia hay trong nhà thương.Do đó, việc sai trái này phải được
trình cho Bề Trên Địa Phận- cụ thể là Giám mục địa phương biết để ngăn
cản và sửa sai linh mục đó.
Ngoài
ra, nếu biết người Công giáo nào làm nghề hay những dịch vụ sai trái
về đức công bằng như khai gian để giúp người khác lấy tiền của bảo hiểm
(tai nạn xe cộ) . Làm hôn thú giả để lấy tiền của người muốn sang Mỹ
theo diện vợ chồng, nhất là tham gia vào việc buôn bán phụ nữ cho các
tổ chức mãi dâm trá hình dưới chiêu bài môi giới “hôn nhân nước ngoài”.
Hoặc tệ hại hơn nữa là mở sòng bài bạc, cá độ, mãi dâm, buôn bán cần
sa, ma túy… thì vì lương tâm và phần rỗi của họ, đòi buộc những ai
biết rõ những việc làm trên đây của những người đó, thì phải nói cho
họ biết những sai trái về luân lý để mong họ từ bỏ những con đường dẫn
đưa đến hư mất đời đời. Nếu họ không nghe lời mình khuyên bảo, thì
mình hết trách nhiệm căn cứ theo lời Chúa dạy trên đây.
Thiên
Chúa cực tốt cực lành đầy yêu thương và tha thứ nhưng lại chê ghét mọi
tội lỗi và mong muốn cho con người xa lánh tội lỗi để được ơn cứu rỗi
nhờ công nghiệp cứu chuộc của Chúa Kitô.
Do
đó, muốn sống đẹp lòng Chúa thì phải quyết tâm xa tránh mọi tội lỗi và
nguy cơ đưa đến phạm tội cho chính mình và cho người khác. Và để tránh
nguy cơ tội lỗi cho người khác, chúng ta có trách nhiệm “sửa lỗi anh em” vì lợi ích thiêng liêng của họ như Chúa Giêsu đã dạy các môn đệ xưa :
“Nếu người anh em của anh trót phạm lỗi, thì anh hãy đi sửa lỗi nó, một mình anh với nó mà thôi.
Nếu
nó chịu nghe thì anh đã được món lợi là người anh em mình. Còn nếu nó
không chịu nghe, thì hãy đem theo một hay hai người nữa, để mọi công
việc được giải quyết căn cứ vào lời hai hoặc ba chứng nhân.
Nếu
nó không nghe họ, thì hãy đi thưa Hội Thánh. Nếu Hội Thánh mà nó cũng
chẳng nghe thì hãy kể nó như một người ngoại hay một người thu thuế.” (Mt 18: 15-17)
Tóm
lại, Chúa đòi buộc chúng ta không những phải yêu thương người khác mà
còn phải quan tâm đến phần rỗi của anh chị em cùng chia sẻ niềm tin với
mình – kể cả những người không có niềm tin mà chúng ta phải cầu xin
cho họ được có đức tin như chúng ta để cùng có hy vọng được cứu rỗi và
vui hưởng hạnh phúc đời sau.
Câu Chúa hỏi Cain “Aben, em ngươi đâu rồi?” (St 4:9) cũng sẽ là câu hỏi Chúa đăt ra cho mỗi người chúng ta trong ngày Phán Xét.Cụ thể, Chúa sẽ hỏi cha mẹ : “con cái của ngươi đâu? Hoặc hỏi vợ chồng: “ Người phối ngẫu của ngươi đâu? “ Tại sao lai di dị, bỏ nhau để đi lấy người khác, dù đã có con cái và sống chung với nhau nhiều năm?”
Tóm
lại, chúng ta- vì đức bác ái- có trách nhiệm liên đới với người khác
đặc biệt về mặt thiêng liêng.Trách nhiệm tinh thần này phải được thể
hiện trước hết trong gia đình giữa cha mẹ và con cái, giữa vợ chồng
với nhau và giữa anh chị em trong gia tộc. Thứ đến là những người thân
quen trong cộng đoàn, giáo xứ hay nơi làm việc.
Sau
hết, chúng ta còn có bổn phận phải cầu xin cách riêng cho những người
chưa nhận biết Chúa được mau biết và yêu mến Người như chúng ta, vì
Thiên Chúa “Đấng cứu độ chúng ta, Đấng muốn cho mọi người được cứu độ và nhận biết chân lý” ( 1 Tm 2: 4)
Ước nong những điều giải thích trên đây thỏa mãn câu hỏi đặt ra và giúp ích ít nhiều cho quý độc giả khắp nơi.
Lm. Phanxicô Xaviê Ngô Tôn Huấn
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét